Vandaag nam het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) maatregelen om het ‘Social distancing’ in de supermarkten te handhaven (https://nos.nl/artikel/2328165-minder-klanten-tegelijk-in-supers-en-drogisterijen.html).
Maximaal mag er nu nog één bezoeker per 10 m² supermarkt de winkel in. In een gemiddelde Albert Heijn van 1.400 m² zouden dus 140 klanten tegelijkertijd binnen mogen zijn. Naar mijn mening zijn maatregelen die zorgen dat mensen afstand tot elkaar bewaren noodzakelijk, maar dit is er eentje waarvan ik denk dat er iets beter over nagedacht had moeten worden.
Ik zal uitleggen waarom ik dat vind.
Eerste even wat relevante cijfers op een rijtje:
- In Nederland hebben we 4.833 supermarkten met een totaal oppervlakte toegankelijk voor consumenten van ruim 4,6 miljoen vierkante meter. Een gemiddelde supermarkt is in Nederland dus 959 m² groot. Er zijn nog alternatieve aankoopplekken, zoals speciaalzaken, stadssupers, tankstations en online, voor het gemak laten we die hier even buiten beschouwing.
- Volgens het CBS heeft Nederland zo’n 8 miljoen huishoudens die zelf hun boodschappen zouden moeten doen. Wel gaan we uit dat de allersimpelste maatregel wordt doorgevoerd, mensen mogen enkel alleen de winkel in en niet meer samen of met het hele gezin.
- Hoe mensen boodschappen doen verschilt sterk. Om daar meer over te weten hebben we navraag gedaan bij enkele supermarktexperts. Sommige mensen doen elke dag kort een boodschapje, andere besteden ruimer de tijd en doen zaterdag uitgebreid in één keer alle boodschappen. Qua verblijfsduur per week maakt dat uiteindelijk weinig uit en brengt men zo’n 45 minuten per week in de supermarkt door.
- Veel supermarkten zijn van 8 tot 10 open en alleen zondag iets korter. Dat geldt niet voor alle supermarkten en sommige supermarkten zijn nog dicht op zondag. We middelen dat en dan is een gemiddelde supermarkt zo’n 90 uur per week open.
Stel we gaan keurig verdeeld over de dag naar de supermarkt
Met bovenstaande gegevens kunnen we eens berekenen hoeveel mensen er gemiddeld tegelijkertijd in de winkel zijn, met als eerste uitgangspunt dat de mensen zich keurig verdelen over alle openingsuren.
We hebben dan 8.000.000 huishoudens die 45 minuten in de supermarkt zijn. Dat betekent dat alle Nederlanders samen 6 miljoen uur in de supermarkt doorbrengen. Dat kan worden verdeeld over 90 uren. Dus in het ideale scenario zouden er bijna 70.000 mensen tegelijkertijd in de Nederlandse supermarkten zijn. Er is 4.6 miljoen vierkante meter supermarkt in Nederland beschikbaar, dus in dat scenario heeft elke Nederlander 69 m² voor zich alleen.
Hoe ziet het eruit tijdens de piekuren?
Het voorgaande scenario is natuurlijk een versimpeling, want men gaat niet zo keurig verdeeld naar de supermarkt. Er zijn immers duidelijk piekuren. Uit onze metingen bleek vorige week het drukste moment op zaterdag te zijn tussen 12 uur en 1 uur ’s middags. Op dat moment was het 65% drukker dan het gemiddelde van alle openingsuren.
In de vorige berekening bleek dat bij de ideale verdeling er 70.000 mensen per uur zijn, maar op het piekmoment zijn dat er dan 65% meer. Dus zijn er op zaterdag tussen 12 en 1, 115.500 mensen in de Nederlandse supermarkten. Die moeten dan samen weer de 4,6 mln. vierkante meter verdelen. Dan heeft elke bezoeker nog steeds 40 m² tot zijn of haar beschikking. In een gemiddelde Albert Heijn van 1.400 m² kunnen dan 35 mensen tegelijkertijd boodschappen doen.
De ene supermarkt zal wat drukker zijn dan de andere, dus sommige supermarkten zullen meer dan die ene persoon per 40 m² binnen hebben op het piekmoment.
Nog even samenvattend ter vergelijking:
- Het CBL adviseert 10 m² per persoon;
- Maar als mensen zich keurig over de dagen verspreiden, met max 1 persoon per huishouden, heeft die persoon geen 10 m2 maar 69 m2 beschikbaar;
- En kijken we naar het drukste moment van afgelopen week, dan had die klant gemiddeld over Nederland nog steeds 40 m² ter beschikking.
Dat is dus 4 keer meer ruimte dan de voorgestelde norm en ik geloof niet dat het op veel plaatsen 4x drukker wordt dan gemiddeld. De 10 vierkante meter per persoon is mijns inziens dus een getal dat uit de lucht is gegrepen en nergens zal zorgen voor een rem op het aantal mensen in de winkel. Met een veel simpelere maatregel ‘niet met meer dan één persoon tegelijk verspreid boodschappen doen’ wordt al een beperkende maatregel genomen die meer dan voldoende is, zodat nergens problemen hoeven te ontstaan.
