In de huidige crisis is leegstand een gewillig onderwerp en iedereen weet er over mee te praten. Want als je ergens veel over leest of hoort, dan ga je er automatisch op letten. En inderdaad, dan zie je veel lege winkels in het straatbeeld. Hoe lossen we dit op? De eerste neiging is winkel weer opvullen, maar is dat altijd de beste oplossing? De praktijk bewijst al dat dit niet het geval hoeft te zijn.
Ik ben opgegroeid in de voorstad van Deventer, een van de eerste stadsuitbreidingen van Deventer in de 19e eeuw. Tussen de fabrieken woonden de arbeiders, en daar waar mensen wonen heb je winkels nodig. Zo was dat toen tenminste. We woonden aan een klein pleintje en op dat pleintje zaten veel winkeltjes. Zoveel zelfs, dat het volgens Locatusdefinities een winkelgebied zou zijn. Een miniwarenhuis, bloemenwinkel, melkboer, tabakspeciaalzaak, damesmodewinkel, groenteboer, schoenmaker, wapenhandelaar, sanitairartikelenzaak, cafetaria, slager, twee minisupers en één van de eerste Nederlandse sexshops op een kleine afstand van onze voordeur. En zo waren er nog meer pleintjes in de wijk, en natuurlijk op elke hoek van de straat ook nog wel een winkeltje of café.
Laatst kwam ik er nog eens langs en zat ik te meimeren over vroeger. De fabrieken zijn er inmiddels bijna allemaal weg, en van het winkelgebied van toen is niets meer over. Slechts één van de winkels uit die tijd bestaat nog. En in een ander pand is een winkel in tweedehands kleding gekomen. Die ene winkel die over is, is een damesmodezaak, gespecialiseerd in mode voor de wat oudere vrouw. Ik sprak de winkelier en die kon het ook al niet meer hebben van zijn winkel. Hij reed de hele week de bejaardenhuizen in de regio af om zijn kleding aan de man te brengen. Hij houdt de winkel aan, omdat het kan en makkelijk is. Gezien zijn leeftijd zal ook deze winkel binnenkort wel gaan sluiten.Het feit dat het zijn eigen pand is, is de enige reden dat deze beste man er nog zit. Anders was hij ook allang weg geweest.
Winkels verdwenen, zonder leegstand
Het is dus niet alleen de laatste jaren dat het winkelbestand aan het afnemen is, dit is al decennia aan de gang. In mijn voorbeeld zijn alle winkels op twee na, verdwenen. Een aantal zijn afgebroken, de rest heeft een woonbestemming gekregen. Als je nu door de wijk loopt mis je ze niet. Je ziet niet eens meer dat hier ooit een winkelpleintje was.
Is deze sanering erg?
Ondanks het verdwijnen van enkele tientallen kleine winkeltjes in de besproken wijk, is het aantal winkelmeters en het assortiment wel toegenomen. De twee grote supermarkten centraal in de wijk hebben bij elkaar meer personeel, meters en producten te bieden dan de tientallen winkeltjes van vroeger bij elkaar. Met een parkeergarage op het dak, en alle aanbod bij elkaar is dat toch nog een stuk aangenamer winkelen dan vroeger de hele buurt door te moeten om je dagelijkse boodschappen bij elkaar te krijgen. Mensen gaan anders winkelen, dus het winkelaanbod verandert. Is dat erg? Nee toch! Zolang je er maar voor zorgt dat er een goed alternatief komt voor deze panden.
