Mechelen en Hilversum, twee mooie en boeiende middelgrote centra. Beide steden hebben te maken met een teruglopend winkelbestand en zoeken oplossingen voor de leegstand die daardoor in het centrum ontstond. Reden voor ons om hier met onze Locatus Shopviews eens neer te strijken.
Of het nu om België of Nederland gaat, de uitdagingen zijn van dezelfde orde. We vergeleken landelijke ontwikkelingen met middelgrote steden, en nog specifieker Mechelen en Hilversum.
Mechelen
Mechelen is een stad met een rijke historie en dat is terug te zien in het centrum met een veelheid aan prachtige historische gebouwen. Met name op en rond de Grote Markt. De belangrijkste straat is de Bruul, gevolgd door de IJzerenleen. Idealiter maakt de Onze Lieve Vrouwenstraat in Mechelen het winkelrondje compleet. Het totale winkelrondje is daarmee wel wat lang en in de OLV-straat is de retailfunctie op sommige delen aan het verdwijnen.
Hilversum
In het centrum van Hilversum is de Kerkstraat de belangrijkste winkelstraat. Daarnaast huisvest het recent gerenoveerde Hilvertshof grote internationale ketens als Primark, Zara en H&M. Een ander centrum dat aansluit op de Kerkstraat is de Gooische Brink. Dit centrum kent redelijk wat leegstand.
Leegstand gunstig in vergelijking met andere middelgrote steden
Mechelen en Hilversum hebben te maken met een aanzienlijke leegstand, maar in vergelijking met steden van een vergelijkbare omvang is dit beperkt. Een gemeenschappelijk deler van beide is dat het aanbod buiten het centrum veel minder sterk gegroeid is – in de afgelopen 15 jaar – dan in de rest van het land. Dat is dan ook gelijk een mogelijke verklaring voor de relatief lage leegstand in het centrum.
Onderstaande grafiek vergelijkt de leegstand in aantal panden van de twee steden versus het landelijk gemiddelde.
De leegstand in België is de afgelopen jaren sterker opgelopen dan in Nederland en ligt op een hoger niveau. Zowel in Nederland als in België zien we dat de leegstand de laatste twee jaar aan het dalen is. In Nederland gaat dit wel sneller dan in België. Uit onze leegstandscijfers blijkt dat centra van middelgrote steden een fors hogere leegstand hebben dan het landelijke gemiddelde. In dat perspectief is de leegstand in Hilversum en zeker in Mechelen relatief beperkt. Beide steden doen het qua leegstand dus redelijk goed.
Ontwikkeling detailhandel in centrumgebieden versus buitenaf
De volgende grafiek laat zien dat het aanbod in meters op grootschalige locaties en retailparken in Nederland de afgelopen 15 jaar met 50% is toegenomen. Opvallend genoeg is dat veel meer dan in België, waar de groei 16% bedroeg.
De gemeente Hilversum heeft geen grootschalig winkelgebied dus hier is ook geen sprake van een groei of afname. In Mechelen is de groei in de periferie – met 4% – beperkter dan het landelijke gemiddelde.
In centrumgebieden is in Nederland en België een beperkte afname in detailhandelmeters te zien. Voor Mechelen is het aantal detailhandelmeters op dit moment zelfs hetzelfde als in 2008. In Hilversum is het aantal detailhandelmeters wel flink afgenomen, en wel met bijna een kwart.
De aanpak van de leegstand
Tijdens onze shopviews zagen we twee verschillende, maar beide boeiende, voorbeelden van leegstandsaanpak.
Starters stimulering in Mechelen
De stad Mechelen biedt starters de mogelijkheid – tijdelijk – onder zeer gunstige voorwaarden ruimte te huren in een leegstaand pand. Daarvoor heeft de gemeente de zogenaamde Mest subsidie. Starters krijgen daarmee een jaar de tijd om hun concept uit te proberen.
Een zeer succesvol voorbeeld van zo’n starter is Peloton de Paris, een verkoper van wielerkleding, die gestart is met een Mest-subsidie en nu verder is gegaan op de Bruul, de A1-locatie van Mechelen.
Terughalen van publieksfuncties naar het centrum in Hilversum
In de jaren voor en na de eeuwwisseling zijn veel publieksfuncties verplaatst vanuit het centrum van de stad naar de rand van het centrum of soms zelfs daarbuiten. Het is interessant om deze publieksfuncties weer terug te brengen naar het centrum, nu de huurprijzen aan het normaliseren zijn, er gezocht wordt naar nieuwe invullingen van leegstand en er behoefte is aan meer bezoekers voor het centrum.
In Hilversum kregen we uitleg over de geplande verhuizing van de bibliotheek naar winkelcentrum Gooische Brink. Met deze verhuizing wordt een publieksfunctie teruggehaald naar een plek in het centrum en krijgt een minder goed functionerend winkelcentrum een nieuwe impuls en ook nieuwe bezoekers.
Met deze mooie voorbeelden, de presentaties van onze partners, de rondwandeling door de stad en de boeiende discussies met onze klanten waren dit twee zeer geslaagde middagen. Wij hebben hier in ieder geval veel inspiratie uit opgedaan. Die wilde ik dan ook graag met meer mensen delen.
Wilt u ook weten hoe bepaalde steden zich ontwikkelen?
Of een aantal winkelgebieden met elkaar vergelijken en zo ontdekken welke branches en formules nog ontbreken? Wij duiken graag voor u in de data. Laat ons weten wat uw vraag is.
