De retailsector heeft altijd al te maken gehad met golfbewegingen van groei en krimp. Het jaar 2023 heeft de veerkracht en de wendbaarheid van de sector opnieuw op de proef gesteld. De arbeidsmarkt is krap, de inflatie is hoog, de Coronasteun moet terugbetaald worden en supply chain disrupties zijn aan de orde van de dag en blijven een uitdaging voor de retail. Ondanks een reeks faillissementen van grote ketens zoals BigBazar, Perry Sport, en BCC, bleef de leegstand relatief stabiel rond 6%. Een teken dat de sector weerbaar is.
De impact van de inflatiepiek van het afgelopen jaar begint geleidelijk af te nemen. Terwijl de non-food retailsector aanzienlijke inspanningen moet verrichten om prijsverhogingen door te voeren, slaagt de foodsector er al overwegend in om de afname in verkopen te compenseren met prijsaanpassingen.
Tegelijkertijd biedt de ontwikkeling van omnichannel-concepten, die een brug slaan tussen fysieke winkels en online verkooppunten, nieuwe groeiperspectieven. De integratie van technologieën, zoals self-service kiosken, speelt een cruciale rol in het tackelen van de uitdagingen op de arbeidsmarkt.
De Retail Risk Index nieuwe stijl
In dit turbulente speelveld is het van essentieel belang voor gemeentes, centrummanagers en winkelcentrum eigenaren om een helder beeld te krijgen van de kansen en risico’s. De Retail Risk Index (RRI), ontwikkeld door Locatus en the Big Data Company, is hierin onmisbaar. Dit jaar introduceren we drie belangrijke vernieuwingen:
- Uitbreiding van het aantal panden: De RRI omvat nu ook winkels in verspreide bewinkeling en speciale winkelgebieden, waardoor een completer en accurater beeld ontstaat van de risico’s en kansen voor alle 200.000 panden in Nederland.
- Introductie van kwartaalupdates: Waar de RRI eerder op jaarbasis werd berekend, verzorgen we nu frequentere updates. Zo bieden we een actueler inzicht in de retailmarkt.
- Een nieuwe marktindex: Per winkel berekenen we nu het aantal standaardconsumenten met een gravitatiemodel. Dit model houdt rekening met verschillende factoren zoals de omvang van het winkelgebied, de diversiteit van het winkelaanbod, en de afstand tot consumenten. Daarnaast kijken we ook naar de “daytime population”, het aantal mensen dat zich in de directe nabijheid van de winkel bevindt op een gemiddelde dag.
Deze updates maken diepgaandere analyses mogelijk. Zo kunnen we beter begrijpen hoe winkelgebieden functioneren, welke factoren bijdragen aan het succes of falen van winkels en de impact van veranderende marktomstandigheden analyseren.
Een verkenning: online winkels die fysieke winkels openen
Op basis van de vernieuwde RRI nemen we een omnichannel ontwikkeling onder de loep. We hebben 25 merken geselecteerd die in eerste instantie alleen online actief waren, maar de afgelopen jaren een of meerdere fysieke winkels hebben geopend. Samen hebben deze merken 121 verkooppunten verspreid over verschillende winkelgebieden in Nederlandse steden.
De 25 merken die we voor deze verkenning hebben bekeken
De afgelopen vijf jaren groeide het aantal verkooppunten voor de 25 merken van 99 in 2019 naar 121 in 2024. Tijdens de COVID-pandemie (2020 – 2022) zien we een kleine daling van het aantal verkooppunten, vanaf 2022 neemt het aantal verkooppunten weer gestaag toe.
De ontwikkeling van het aantal verkooppunten van de 25 merken.
Deze stijging van 22 verkooppunten vertelt echter niet het hele verhaal. Binnen de groep van 25 merken zijn er duidelijke verschillen qua groei of krimp over de periode van 2019 – 2024. Toch is het algemene beeld dat de opmars van de webshop in de winkelstraat voorlopig niet ten einde is.
Wanneer we de gemiddelde RRI van deze winkels benchmarken met het gemiddelde van Nederland vallen een aantal zaken op. In de eerste plaats scoren de 25 merken beter dan het Nederlands gemiddelde. De Brancheindex is slechter dan het Nederlands gemiddelde, de branche waarin de webshops actief is heeft doorgaans dus te maken met een hoger percentage stoppers in de winkelstraten. Desondanks slagen deze online-naar-offline merken erin zich te vestigen op plaatsen met weinig stoppers, zoals blijkt uit hun Pandindex en Straatindex.
Het meest in het oog springende verschil zit echter in de Marktindex. Hier scoren de 25 merken maar liefst 16.3 punten beter dan het Nederlands gemiddelde. Hun 121 verkooppunten liggen over het algemeen op locaties waar de verhouding tussen vraag en aanbod voor hun branche zeer gunstig is. Als we verder kijken zien we dat slechts zes van de 110 winkels (~5%) die in 2023 open waren dat jaar is gestopt. Dat terwijl in er in de branches waarin de 25 merken actief zijn, gemiddeld juist meer dan 10% verkooppunten gesloten werden. De webshops lijken dus de krenten uit de pap te halen, maar hoe?
De 25 merken gebenchmarkt met de rest van Nederland
Een voor de hand liggende reden is dat deze online-naar-offline merken kunnen profiteren van de grote hoeveelheden gegevens die doorgaans verzameld worden door webshops, bijvoorbeeld over de samenstelling van hun klantenbestand. Dergelijke gegevens geven een uitstekend beeld van wie de klanten van de merken zijn, waar zij wonen, hun gedragingen en behoeften. Het is goed mogelijk dat de 25 merken door deze inzichten een betere – door data geïnformeerde – locatie-strategie hebben ontwikkeld en uitvoeren.
Ook profiteren van de kracht van data? Ga aan de slag met de Retail Risk Index!
Bent u ook benieuwd naar de kansen en risico’s voor verkooppunten en winkelgebieden? Neem contact op voor een vrijblijvende afspraak en ontdek hoe de Retail Risk Index u kan helpen bij het navigeren in het retail landschap.
