In 2015 is de leegstand in Nederland niet toegenomen en dat is opmerkelijk. Na een turbulente start begin vorig jaar met faillissementen van o.a. Miss Etam, Schoenenreus en Thom Broekman, is het verder in 2015 redelijk rustig gebleven. De aantrekkende economie zorgde voor een toename van de consumentenbestedingen in de winkels. Gevolg was dat na stijging van de leegstand in het eerste kwartaal, de leegstand in het volgende kwartaal voor het eerst sinds 10 jaar niet meer toenam.
In de tweede helft van het jaar nam de leegstand verder af zodat uiteindelijk op 1 januari 2016, de leegstand 7,4% is. Dat is 0,1% lager dan begin 2015. Het totaal aantal leegstaande panden nam af, van 16.755 aan het begin van 2015, naar 16.562 nu.
Grafiek ontwikkeling winkelleegstand in Nederland (als % van het aantal verkooppunten)
Na de faillissementen van de afgelopen weken lijkt het waarschijnlijk dat we de komende maanden weer een toename van de leegstand zullen zien. In welke mate, is volledig afhankelijk van een eventuele doorstart van de MacIntosh Retail Group en/of V&D.
Grote verschillen tussen winkelgebieden
De verbetering van de bezettingsgraad van winkelpanden is niet eenduidig. We zien al langer dat de centra van de grootste steden in Nederland het beter doen dan de middelgrote. In 2015 zagen we dat opnieuw terug.
In de 17 grootste stedelijke centra daalde de leegstand van 7,2% begin vorig jaar naar 6,9% nu, terwijl in de centra van middelgrote steden de leegstand oploopt van 11,6% naar 11,9%.
In de wijk- en buurtcentra loopt de leegstand ook terug, van 8,6% naar 8,1%. Verder krabbelen de meubelboulevards uit het dal. Hier loopt de leegstand, na jarenlange toename, terug van 9,4% naar 9,3%.
Stadsdeelcentra presteren het slechtst (denk hierbij aan Den Haag Leyweg, Eindhoven Woensel en Haarlem Schalkwijk). In deze groep van centra liep de leegstand op van 7,9% naar 9,4%.
Deze verschillen in leegstand per winkelgebied zijn te verklaren doordat er twee soorten van winkelaankopen zijn: doelgericht (de dagelijkse boodschappen) en recreatief. Dagelijkse boodschappen blijven mensen vooral dicht in de buurt doen, in de wijk- en buurtcentra. Deze centra zijn dus al jaren redelijk stabiel. Met de recessie zagen we hier een kleine toename van de leegstand. Nu het economisch beter gaat neemt de leegstand weer af.
Bij recreatief winkelen is het gedrag van de consument aan het veranderen. Dankzij internet hoeft men niet meer per se naar de fysieke winkel. Doet iemand dat dan toch, dan is winkelen echt een dagje uit. De consument kiest dan steeds meer voor de centra met het meest uitgebreide aanbod. Dat daarvoor dan iets verder gereisd moet worden, neemt men op de koop toe. Daarmee trekken de topsteden steeds meer bezoekers, ten koste van de middelgrote steden en de stadsdeelcentra.
Conclusie
We zien al jaren dat de winkelmarkt dynamisch is en zichzelf reguleert. De afgelopen 10 jaar zagen we met een zware economische crisis en toenemende bestedingen via internet, de leegstand slechts 3% toenemen. Nu het economisch beter gaat, neemt de leegstand weer af. Wel zien we steeds duidelijker welke winkelgebieden de consument interessant vindt. Lang niet alle winkelgebieden profiteren mee van de economische opleving.
Wilt u ook meer weten over de regionale verschillen?
