De gemeente Woerden wordt regelmatig gebruikt als proeftuin. Zo vond de NS dit de plaats bij uitstek om het afsluiten van de stations met incheckhekjes te testen. Nu geloof ik niet dat de grote retailers hun concept gaan uitproberen in Woerden. Maar ik herken wel flink wat landelijke trends in het straatbeeld. Ik besluit een trendwatch wandeling te maken. Daarna geef ik het stokje over aan mijn collega. Mag zij de database induiken voor deskresearch.
Trendwatch wandeling
Ik woon net buiten het centrum, dus laat ik daar eens beginnen. Op de hoek van de straat is een snackbar. Deze wordt gerund door chinezen. Een landelijke trend? Jep, steeds meer snackbars worden overgenomen door Chinese ondernemers. Ik ga de hoek om en loop door een jaren ’30 straat. Vroeger was dit een woon/winkelstraat. Op vrijwel elke hoek van de straat zat de kruidenier, kapper, fietsenmaker etcetera. Inmiddels is het een woonstraat, met een enkele verdwaalde winkel.
Deze fotoreeks staat symbool voor heden en verleden. De panden liggen tegenover elkaar, maar de een laat nog een vleugje verleden zien, terwijl de ander een voorbeeld is van een winkelpand dat omgebouwd is naar een woning. Met recht nostalgie trouwens, want ik geloof niet dat ik deze winkeldeur de afgelopen vijf jaar ooit open heb zien gaan. Nog even, en alle winkels zijn weg uit deze straat.
De aanloopstraat in afbouw
Vervolgens loop ik via een aanloopstraat richting het centrum. Aan mijn linkerhand zie ik dat de nieuwe appartementen opgeleverd zijn. Vier appartementen, waar eerst een meubelzaak was.
In het verwaarloosde pand ernaast zat een woonwinkel, maar ook die is verdwenen. Een aannemer is druk aan de slag. Even vragen wat er met dit pand gaat gebeuren. En inderdaad, hij is gestart om hier ook appartementen van te maken. “Een vergunning heb ik nog niet, daar moet ik waarschijnlijk nog wel een jaar op wachten. De gemeente wil dat deze straat een woonbestemming krijgt, maar daar is nog niet zoveel van te merken. Voor elk pand dat van winkel naar woning gaat moet weer apart een vergunning aangevraagd worden.” In dit tempo duurt het nog tijden voordat deze winkels verdwenen zijn. Terwijl er niet veel is dat uitnodigt tot shoppen:
…en een aanloopstraat in bloei
Ik loop richting centrum, en in plaats van rechtdoor de winkelstraat met voetgangersgebied in te lopen, sla ik eerst even linksaf. Dit is een straat waarin je alleen zelfstandig ondernemers ziet. Het dreigde even een aflopende zaak te worden in deze straat, maar nu zijn weer alle panden gevuld. Drie winkels met dezelfde doelgroep hebben elkaar hier opgezocht: babykleding, kleding voor zwangere moeders en meubels voor de kinderkamer. Een slimme bundeling van krachten. Er is nu weer een prima mix van winkels/diensten ontstaan. Deze ondernemers zouden vast meer omzetten als ze iets meer richting centrum verhuizen (lees ook mijn blog Voor een dubbeltje meer op de eerste rang). Maar de veel hogere huren en de lange huurcontracten houden hen vaak tegen. En niet alleen hen. Dit is één van de redenen dat we in veel steden aan het rand van het centrum ook weer straten zien opbloeien met meer alternatieve winkels.
Winkelbeeld verandert steeds sneller
Ik loop één van de hoofdwinkelstraten in en ben benieuwd wat er nu weer veranderd is. Ik woon nu ruim 7 jaar in Woerden en de eerste jaren veranderde er niet zoveel. Maar de laatste paar jaar is er elke keer wel weer wat anders. Dan staat hier wat leeg, dan daar weer. En niet al te veel later zit er weer een nieuwe winkel in. Ik zie hierbij ook heel wat stuivertje wisselen. Winkels die naar de stukken met minder passanten naar de drukkere gebieden verhuizen. En ook retailers die uit het winkelbeeld verdwijnen: de videotheek, de bank, een grote kantoorboekhandel. Herkenbaar als je kijkt naar de landelijke trends.
Grotere winkelpanden staan langer leeg
Ik zie dat het pand van de SNS al weer verhuurd is, terwijl een groot winkelpand er schuin tegenover al weer enkele jaren leegstaat. Schitterend pand, maar te groot (of te duur?) voor vele retailers. Het oude pand van de Hema (672 m²) stond bijna drie jaar leeg voordat er een nieuwe huurder was. Terwijl kleinere panden veel sneller ingevuld worden. Ik was dan ook erg benieuwd wie de 309 m² van Kantoorboekhandel Karssen zou gaan invullen. De pandeigenaar zag blijkbaar ook beren op de weg, want het pand is de afgelopen maanden opgedeeld naar 3 winkelpanden. Twee van de drie zijn inmiddels ingevuld, voor het derde deel wordt nog een huurder gezocht. Ook landelijk is in kleinere steden minder vraag naar grote panden. Hier zien we lokale verschillen: in steden als Rotterdam en Amsterdam is er juist een gebrek aan grote panden voor de zogenaamde flagshipstores, terwijl in kleinere plaatsen het steeds lastiger wordt om invulling te vinden voor grote panden.
Faillissementen
Halverwege de straat (op het drukste punt) zie ik twee winkels die net in het nieuws waren wegens faillissementsaanvraag: D-Reizen en Halfords. Dus ook die zijn te vinden in Woerden. Mochten deze winkels vertrekken dan zal dat direct erg bepalend zijn voor het winkelbeeld van het Woerdense centrum. Dat vraagt dan absoluut om snelle invulling.
Geen opvolging
En dan zie ik een bord waar ik echt niet omheen kan. Deze juwelier steekt niet onder stoelen of banken wat er aan de hand is. Hij gaat met pensioen en sluit de tent. Waar ik eerder vermoedde dat dit speelt is het hier overduidelijk. Landelijk zien we in kleinere plaatsen (met meer zelfstandigen) steeds meer leegloop ontstaan, omdat de kinderen van de ondernemer geen brood zien in opvolging.
Opkomst budgetstores
Ik loop verder. Een, twee, drie budgetstores op een rij. De opkomst van de budgetwinkels is ook niet aan Woerden voorbijgegaan. Aan het einde van deze winkelstraat voelt het echt als een aflopende zaak…. Budgetstores gaan bewust nog in één van de grotere winkelstraten zitten, terwijl de zelfstandige speciaalzaken vaak kiezen voor de straten met de lagere huur. Dat komt de hoofdwinkelstraten niet ten goede. Als maar genoeg bijzondere winkels dat doen, ontstaan er weer nieuwe straten met aantrekkingskracht.
Commerciële ruimte in de plint
Na zo’n triest stukje winkelstraat maak je het liefst rechtsomkeert, maar op de hoek zit nog een zaak met overheerlijke truffels. Terwijl ik daar binnenstap zie ik om de hoek een nieuwbouwproject van woningen. Zie ik het goed? Is hier nog ruimte ingepland voor commerciële doeleinden? Ik heb even nagevraagd of hier winkels komen. Het bestemmingsplan zegt dienstverlener.
Heeft Woerden dat nog nodig? Ik weet zo nog wel een paar lege winkelpanden ….
En hebben we niet al ervaring met commerciële ruimtes in de plint? Zo moest het nieuwe winkelgedeelte rondom de markt ook voorzien worden van commerciële ruimtes. En als deze dan buiten de loop van het winkelpubliek liggen, is invulling vrij kansloos.
Bovenstaand winkelpand staat al vanaf de oplevering leeg. Af en toe is het de etalage voor een tijdelijke expositie, maar dan houdt het ook op. Ik zie zo’n aankondiging voor extra commerciële ruimte dan ook vol verbazing aan. Zeker als je ook nog eens de ligging in ogenschouw neemt.
Steeds meer horeca
Ik sluit mijn rondje Woerden af op een terrasje. Terwijl ik daar zit, bedenk ik me dat er het afgelopen jaar heel wat lunchrooms en tearooms bijgekomen zijn in het centrum. Ik vraag me af in hoeverre de horeca is toegenomen het afgelopen jaar. En of Woerden dan model staat voor een landelijke trend. Tijd om mijn collega erbij te halen voor een analyse.
Nicole Dirksen, neem jij in je blog van volgende week het stokje over?
Met een cijfermatige vergelijking Retail Woerden – Nederland?
P.S. Nog over de zondagsopening
Terwijl ik dit weekend nog even door de stad loop zie ik een aanplakbiljet met “Zondag 19 oktober geopend alleen voor facebook-bezoekers”. In Woerden is de discussie over de zondagsopening nog volop in gang. Vooralsnog zijn de tegenstanders in de overhand. De eigenaar van Bont & Blauw vertelt over zijn frustratie in Hart van Nederland.
