Capaciteit Belgische winkelstraten in meeste gevallen voldoende

1,5 meter samenlevingen & winkelpassanten

Franstalig

Sinds 11 mei mag alle kleinhandel in België weer haar deuren openen, een week later mogen waarschijnlijk de contactberoepen starten en in juni gaan hopelijk geleidelijk cafés en restaurants hun deuren openen. Zullen er veel problemen gaan ontstaan met het handhaven van de 1,5 meter?

Op de eerste openingsdag 11 mei was het al aanzienlijk drukker dan de weken ervoor, maar de passantenaantallen van voor de lockdown worden nog lang niet gehaald. Op een beperkt aantal plekken stonden gisteren rijen om de winkels in te mogen. Toch verwachten wij dat de heropstart van het winkelen in België over het algemeen rustig en geleidelijk zal verlopen.

Dat zal betekenen dat de Belgische winkelstraten weer langzaamaan drukker zullen gaan worden. Tijdens de lockdown liepen minder dan 10% van de normale passantenaantallen door deze straten, maar nu de winkels weer open zijn zal dat geleidelijk gaan toenemen. Gewaarschuwd wordt dat dit problemen kan gaan opleveren omdat er te veel mensen te dicht bij elkaar gaan komen in de Belgische winkelstraten. Een logische gedachte, maar hoe reëel is dat gevaar? Als we weer met z’n allen gaan winkelen, is dan anderhalve meter afstand houden wel of niet mogelijk?

Met onze kennis van de drukte in winkelstraten hebben wij die vraag onderzocht en het goede nieuws is: De anderhalve meter samenleving gaat weinig problemen opleveren in de winkelstraten.

Hoe komen wij tot deze conclusie?

De eerste vraag die wij ons stelden was: hoeveel mensen passen in een winkelstraat als iedereen zich aan de anderhalve meter houdt? Het antwoord op die vraag vonden wij in een publicatie van het mobiliteitsadviesbureau Goudappel Coffeng. Zij stellen in deze publicatie dat de voetgangerscapaciteit in een anderhalve meter samenleving terugloopt naar 15 tot 20% van de theoretisch maximale capaciteit. Wij gaan in dit blog echter de capaciteit in een anderhalve meter samenleving vergelijken met de capaciteit die in de praktijk benut werd (voor corona).

Het verkeersmodel van Goudappel Coffeng geeft aan dat per meter straatbreedte er maximaal 3.000 passanten per uur kunnen passeren. De Nieuwstraat in Brussel is ongeveer 11 meter breed, dus daar kunnen maximaal zo’n 30.000 passanten per uur doorheen. Dit aantal wordt hooguit op een bijzondere dag rond kerst bereikt, maar op normale dagen zeker niet.

Als iedereen anderhalve meter afstand houdt, loopt de maximale capaciteit hard terug en blijft 15 tot 20% van deze capaciteit over. Dat zijn 500 tot 550 passanten per meter straatbreedte per uur. Voor het vervolg gebruiken wij veiligheidshalve 500 passanten per uur, per meter straatbreedte. Om te identificeren op welke plekken wel problemen kunnen ontstaan hebben we voor de drukste straten van België de breedte van de straat bepaald. Zo is bijvoorbeeld de Nieuwstraat 11 meter breed, de Meir in Antwerpen 20 meter breed en de Vinâve d’Ile in Luik is 14 meter breed.

Als dan de breedte bekend is van de Belgische winkelstraten, kan worden uitgerekend wat dan in de anderhalve meter samenleving de capaciteit per uur voor zo’n straat is. Voor de Nieuwstraat als voorbeeld is dat dan 5.500 passanten per uur (11 meter breedte maal 500 passanten per meter breedte per uur).

Nu we de capaciteit weten is de volgende vraag, waar en wanneer kan die capaciteit overschreden gaan worden en is het dus niet meer mogelijk anderhalve meter afstand van elkaar te houden. Om dat te bepalen hebben wij in onze tellingen van al deze straten het passantenaantal op het drukste uur opgezocht en die naast de maximale capaciteit gelegd.

Uit dat vergelijk zagen wij dat er problemen kunnen ontstaan:

  • In 8 van de ruim 25 onderzochte winkelgebieden en in 11 straten;
  • In een heel beperkt deel van die winkelgebieden (het A1-segment);
  • Tijdens een heel beperkt deel van de week, altijd alleen op zaterdag.

De 11 knelpunten in België zijn dan:

Tabel capaciteit BE winkelstraten

Natuurlijk gaat dit allemaal om pre-corona tellingen. Wij verwachten niet dat bij het versoepelen van de lockdown maatregelen iedereen direct weer teruggaat naar normaal. In Nederland waar vrijwel alle kleinhandel open was, telden wij op 7 mei in de belangrijkste winkelstraten nog slechts 40% van de normale passantenaantallen. Het zal nog wel even wat rustiger blijven in de winkelstraten zeker zolang de horeca dicht blijft. Bovendien gaan we de iets rustigere zomerperiode in. Ook buitenlandse toeristen zullen voorlopig nog niet naar België komen.

Het goede nieuws is dus dat de problemen beperkt en overzichtelijk zijn en daarmee dus ook uitstekend te controleren en te handhaven. Gemeentes, winkeliersverenigingen en centrummanagers zullen op de kritische plekken en kritische tijden goed moeten nadenken over hoe zij dit gaan controleren en handhaven. Met ideeën daarvoor en vragen daarover helpen wij natuurlijk graag.

Gerard Zandbergen

Gerard Zandbergen is CEO van Locatus en spart regelmatig met de spelers op de retailmarkt over de kansen voor de toekomst. Locatus heeft als doel de retailmarkt transparant te maken, zodat haar klanten hun kansen en risico’s helder in beeld hebben. Bijna 20 jaar aan informatie vormt daarvoor de basis.

Niets meer missen?

Wilt  u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van retail?

 

Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief of ons blog.