Woerden wordt tijdens de verkiezingen en in actualiteiten rubrieken geregeld gebruikt, omdat in Woerden de gemiddelde Nederlander woonachtig is. Is Woerden dan ook een gemiddelde plaats op retailgebied of wijkt Woerden af van de landelijke trends en ontwikkelingen? Mijn collega Astrid Custers beschreef wat zij zag tijdens een wandeling door het centrum. In dit blog bekijk ik Woerden cijfermatig en vergelijk ik dit met landelijke trends.
Om een indruk te krijgen van de retail in een woonplaats zet ik vaak een aantal cijfers op een rij. Hoe groot is het detailhandelsaanbod per 1000 inwoners, wat is de leegstand, welke branches zijn over- / ondervertegenwoordigd etcetera. Welke cijfers hangt af van de vraag van de opdrachtgever. In dit geval is het mijn collega, die mij vraagt vanuit cijfermatige invalshoek iets over Woerden te vertellen. Hierbij sluit ik zoveel mogelijk aan op haar trendwatchwandeling. Maar eerst even enkele algemene cijfers:
Winkelaanbod Woerden in vergelijking met…
Nederland heeft 1.658 m² detailhandel per 1000 inwoners. Leegstaande meters nemen we dan niet mee. Woerden heeft maar liefst 2.314 m2 detailhandel per 1000 inwoners. De Woerdense consument heeft dus een omvangrijk winkelaanbod ter beschikking. Dit is ook aanzienlijk meer dan het gemiddelde aanbod van woonplaatsen met een vergelijkbaar aantal inwoners. Er zijn echter ook diverse woonplaatsen met meer aanbod zoals Hoogeveen, Zutphen, Oldenzaal en Uden.
Grafiek 1: verhouding winkelverkoopvloeroppervlakte en inwoners
Leegstand relatief laag
Gezien het relatief grote winkelaanbod zou je verwachten dat de leegstand ook relatief hoog is. Het tegendeel is waar. Woerden kent een leegstandspercentage van 6,3%, terwijl de Nederlandse leegstand op dit moment 7,4% is. Woerden springt er ook positief uit als je dit afzet tegen vergelijkbare woonplaatsen: deze hebben een gemiddelde leegstand van 9,4%.
Zelfstandigen versus filiaalwinkels
In het centrum van Woerden is de verhouding ketens en zelfstandige winkels vergelijkbaar met de andere centra. Er zijn natuurlijk altijd ketens die je wel in het centrum van Woerden zou verwachten maar er niet zitten zoals Miss Etam, Van Haren, Coolcat en Jeans Centre. Daarentegen heeft Woerden juist wel een aantal ketens die andere centra graag zouden zien, zoals C&A, Anna van Toor en Adam Brandstore.
Aanloopstraten
Mijn collega vertelt hoe ze vanaf huis richting het centrum loopt. Ze signaleerde dat de Nieuwstraat weer goed gevuld is met winkels. Deze aanloopstraat heeft een C-segmentatie. Hoe staat Woerden Centrum ervoor in vergelijking met het landelijk gemiddelde? Woerden heeft momenteel geen leegstand in het C-segment, terwijl landelijk gezien 14,5% van de panden in het C-segment leeg staan. Op A1 gebied zit dit centrum met 5,7% leegstand net iets boven het landelijk gemiddelde van 5,1%.
Veel wisselingen
Astrid geeft aan dat ze de laatste jaren heel wat stuivertje wisselen heeft gezien in het centrum van Woerden. Zij ervaart dus dat er heel wat leeg komt te staan, maar dat dit ook weer vrij snel wordt opgevuld. Dat blijkt wel uit de relatief lage leegstand.
Toch heeft Woerden ook een aantal panden die langdurig leegstaan. Maar daar zijn zij niet de enige in. Over het algemeen kunnen we stellen dat 20% van de leegstaande verkooppunten in Nederland structureel leegstaat. In het centrum van Woerden is dit nagenoeg vergelijkbaar. Op dit punt dus een gemiddelde stad.
Schaalvergroting
Mijn collega zag dat een winkelpand opgedeeld werd naar drie kleinere panden. Zien we dit ook landelijk? Om hier een beeld van te krijgen heb ik het winkelvloeroppervlak geïndexeerd voor Woerden Centrum, alle Centrale Winkelgebieden in het land, en Nederland als geheel.
Grafiek 2: Indexering winkelverkoopvloeroppervlak lokaal & landelijk
Als we naar de trend kijken zien we dat de winkelvloeroppervlak landelijk en in centrale winkelgebieden nog steeds stijgt. Zo ook in Woerden, maar dit begint wel af te vlakken.
Onder- / oververtegenwoordiging
Het centrum van Woerden heeft over het algemeen een divers aanbod. Opvallend is het omvangrijke aanbod in persoonlijke verzorging, zoals drogist en parfumerie. Verder heeft het centrum van Woerden een relatief groot aanbod in de categorie Detailhandel Overig, waaronder de tweedehands-, budget- en kringloopwinkels behoren. Niet vreemd dus, dat Astrid’s oog viel op drie budgetstores op een rij.
Horeca
Mijn collega signaleerde tot slot de toename van horeca in het centrum. In hoeverre klopt dit beeld? Ik heb de ontwikkelingen in het centrum vanaf 2008 in onderstaande grafiek in beeld gebracht en zie ook een duidelijke stijging van het horeca aanbod, terwijl het detailhandelsaanbod en het aantal leegstaande panden afnam. De aanwezigheid van horeca verlengt de verblijfsduur van de consument en dus een goede ontwikkeling voor het centrum. Het aantal horecagelegenheden ligt in Woerden nog wel onder het landelijk gemiddelde.
Grafiek 3: Ontwikkeling detailhandel, leegstand en horeca in Centrum Woerden
Dit blog laat zien dat Woerden het helemaal zo slecht nog niet doet. Soms steekt Woerden er positief bovenuit, in een ander opzicht zit men op het gemiddelde, en soms zit Woerden weer net iets onder het gemiddelde. Naar mijn idee bestaat niet zoiets als de gemiddelde retailstad en dat is Woerden dan ook niet. Het is een plaats met zijn eigen unieke karakter.
