Hoe stuur ik de retail in mijn stad aan? Een uitdaging die elke gemeente kent. Zo ook Woerden. Deel drie van een blogserie over de “hometown” van Locatus. Voor deel één ben ik door Woerden gelopen om te kijken welke retailtrends ik al lopend herkende in het centrum. In deel twee heeft mijn collega onze database geraadpleegd. Tot slot ben ik nieuwsgierig naar de visie van gemeente en ondernemersvereniging.
Retail laat zich niet in een keurslijf te vatten
Een winkelcentrum van een eigenaar kun je plannen en slim indelen. Voor een binnenstad geldt een heel andere dynamiek. Wethouder Bob Duindam vertelt “Toen wij de nieuwbouw bij het kerkplein planden hadden wij een driehoek voor ogen, met op drie punten een trekker. Prima plan. Maar dan beslist de Hema van punt twee naar punt drie te verhuizen en daar gaat je mooie theorie”. Zo loopt de afbouw van bepaalde winkelstraten ook anders dan gepland. De gemeente Woerden gaat voor een compact en aantrekkelijk centrum. Maar ook hier wordt je regelmatig ingehaald door de praktijk. Zo was de Nieuwstraat een aanloopstraat die al een tijd kampte met leegstand. Voor we ons beleid om af te bouwen in gang konden zetten is de straat weer gevuld met enthousiaste ondernemers. Deze straat past nog prima bij een compact centrum, dus hier zijn we alleen maar blij mee.”
In mijn vorige blog beschreef ik ook een straat waar al winkels omgebouwd worden naar woningen. Dit is meer een aanrijstraat richting het centrum en daar wil de gemeente inderdaad een woonstraat van maken. Er zijn al een aantal winkels omgebouwd naar woning. Maar hier heeft de gemeente ook te maken met de eigenaren. Bob Duindam: “Zolang de eigenaar niet zelf van de winkelbestemming af wil, hebben wij te maken met planschade die vergoed moet worden. Zo ligt aan die straat een flink pand waar wij wel appartementen willen hebben. Maar ondertussen heeft de eigenaar een fietswinkel als huurder gevonden. Hiermee gaat de vergoeding de wij moeten betalen als het weer leeg komt te staan weer omhoog.”
Wonen in de binnenstad
Net als vele binnensteden stimuleert ook Woerden het wonen in de binnenstad. Op braakliggende terreinen aan de rand van het centrum verschijnen woningen en appartementen. En ook boven de winkels worden steeds meer woningen gerealiseerd. Dit stimuleert de veiligheid en levendigheid in het centrum. Maar ook hier geldt dat de theorie een stuk eenvoudiger is dan de praktijk. Om bovenwoningen te realiseren heb je te maken met praktische problemen bij historische winkelpanden als ‘waar maak ik een opgang, zonder dat je door de winkel hoeft’ of ‘hoe kan ik betaalbaar aan alle brandveiligheidseisen voldoen’.
In een historisch centrum is het dus een kwestie van lange adem. Hou vast aan de lijn die je uitgezet hebt. En hoe dichter de belangen van de verschillende partijen bij elkaar liggen des te meer je voor elkaar krijgt.
Samen sterk
Het belang van samen sterk is al lang duidelijk voor Gineke van Kesteren, voorzitter van de winkeliersvereniging. De Woerdense binnenstad heeft sinds begin 2012 BIZ-status. Hierbij zijn alle ondernemers verplicht bij te dragen aan de promotie en versterking van de binnenstad. Dit heeft ook geresulteerd in een online platform www.stadshartwoerden.nl. De naam zegt het goed. Dit is niet sec een online shopping platform, maar een online podium voor het stadshart. Natuurlijk gaat het over winkelen, maar ook over historie, stadswandelingen en wat er verder te beleven is in Woerden. En dat is heel wat, weet ik uit ervaring: Nachtcultuur, Jazzin’ Woerden, de Havendagen, Straattheater, de Graskaasdag, Koeienmarkt, de Woerdense vakantieweek, een speciale stoffenmarkt en ga zo maar door.
De gemeente heeft het versterken van het centrum als recreatief winkelgebied en het uitbouwen van het toerisme hoog op de agenda staan. Het nieuwe stadshotel en de toegenomen horeca zijn daarbij weer een stap in de goede richting. Ook heeft Woerden een vastgoedintermediair aangesteld. Deze bemiddelt tussen eigenaren en huurders en is continu op zoek naar goede invulling van leegstaande panden. Deze actieve benadering heeft als resultaat dat de leegstand in het centrum onder het landelijk gemiddelde ligt.
Uitgaan van je eigen kracht
Zoals eenieder kijkt Woerden hoe andere steden het doen om daar van te leren. Gineke van Kesteren: “Maar we moeten veel meer uit gaan van onze eigen kracht. Woerden heeft zijn eigen historie en karakter. Daar moeten we trots op zijn en dit veel meer uitdragen. Als wij al niet vertellen hoe mooi Woerden is, hoe moet een buitenstaander dat dan weten? Ik hoor regelmatig dat havenbezoekers aangenaam verrast zijn en nog een dagje langer blijven. Nu is het nog de uitdaging om de inwoners in de nieuwbouwwijken aan de rand van de stad vaker richting het centrum te krijgen, in plaats van de snelweg op…”
