Als we de Nederlandse winkelmarkt bezien als theater, dan moet er ook een regisseur zijn. Wat is precies de rol van een regisseur? In de Dikke van Dale wordt de term regisseur als volgt omschreven: “re·gis·seur de; m,v -s 1 leider van toneelopvoeringen, film- en televisieopnamen 2 organisator (achter de schermen)” .
Twee termen springen er voor mij uit in deze definitie: leider en organisator. Klaarblijkelijk heb je beide nodig als je een goede film of toneelvoorstelling wilt maken. Iemand die zegt hoe het moet en het tegelijkertijd ook organiseert. Hoe staat het met het regisseursschap in het Nederlandse retailtheater?
430 regisseurs in het retailtheater
Als we de Nederlandse winkelmarkt bezien als theater, dan valt mij het meest op dat er geen LEIDER meer is. En ook geen organisator. In de nota Ruimte heeft de rijksoverheid ‘de regie’ overgeheveld naar de provincies en gemeenten. Dat betekent dat er nu in het Nederlandse retailtheater maar liefst 430 regisseurs zijn aangesteld: 12 provincies en 418 gemeenten.
Ik ken geen enkel toneelstuk of film met zo veel regisseurs. Ik moet dan ook constateren dat het in de praktijk niet werkt. Steeds minder voorzieningen op het platteland, steeds meer grootschalige winkelmeters in de periferie, sterk groeiende leegstand in steden en dorpen. De regisseurs komen er zelf niet uit.
Minister Dekker gaf de volgende regie-opdracht bij de overheveling van taken en verantwoordelijkheden: “Decentraal wat kan, centraal wat moet.”
Ik ben bang dat de 430 regisseurs van de retailfilm Nederland over deze opdracht allemaal een eigen mening hadden (en hebben). Met zijn allen komen ze niet tot een flitsende voorstelling. Zelfs een B-film zit er niet in.
Opvallende dubbelrol gemeenten
Daarnaast speelt er een ander probleem. Onze gemeenten zijn niet alleen regisseur, maar ook acteur. Ze spelen vrolijk zelf mee in het spel dat ze regisseren. De meest opvallende rol is daarbij weggelegd voor het grondbedrijf. Niet zelden krijgt het gemeentelijk grondbedrijf zelfs de hoofdrol, waarbij de hoogte van de beloning van de hoofdrolspeler leitmotiv is in zijn handelen.
Krachtige steden en een vitaal platteland
De nota Ruimte beoogde krachtige steden en een vitaal platteland. Als ik naar de huidige winkelmarkt kijk, dan zie ik dat deze voorstelling jammerlijk geflopt is. Misschien stonden er ook wel iets teveel regisseurs, met te weinig ervaring en veel te vage doelstellingen, aan het roer. Mijn oproep aan de rijksoverheid is dan ook: neem zelf de touwtjes van de winkelmarkt weer in handen. Wees de regisseur, leid het spel en organiseer het!