Houten speelgoed of meubels maken. Wenskaarten inpakken. Kaarsen draaien. De input van de sociale werkplaats is vaak onzichtbaar voor de consument. Maar ik zie steeds vaker projecten opduiken in centra van steden, waarbij sociale werkgelegenheidprojecten meer in beeld komen:
Neem horecagelegenheden, die gerund worden door mensen met een beperking.
Dagbestedingprojecten, met een winkeltje erbij.
Of kunstgaleries.
Ook in reguliere winkels en bedrijven is er vaak wel plek voor iemand met een beperking. Zo kom ik in mijn eigen supermarkt niet meer voorbij Martin zonder een praatje te maken. Martin heeft het Syndroom van Down. Hij wil altijd weten waarom ik vandaag geen bier heb gekocht en hoe het gaat met onze favoriete voetbalclub. Een beetje vervelend voor de klant die hij net aan het helpen is. Zodra hij me ziet, staakt hij al zijn inpakwerkzaamheden. Geweldig. Ik hou hier wel van. Ik stuur hem na een korte babbel gauw weer aan het werk.
Tot zover kan iedereen meegaan in het nut van deze arbeidsplaatsen, lijkt me. Maar ik hoor bepaalde ondernemers ook wel klagen over het oprukken van dergelijke initiatieven. Ze mopperen dat het valse concurrentie is: “Wij moeten aan veel meer regels voldoen, ons personeel is veel duurder, wij kunnen niet op die locatie gaan zitten, want wij ontvangen geen huur voor dat dure pand”.
Terecht?
Met de huidige bezuinigingen in de sociale sector, zie ik steeds vaker sociale instellingen initiatieven ontplooien om zelf inkomsten te genereren. Ze organiseren activiteiten, leveren diensten en zetten zelfs eigen merken op om te verkopen: de social labels. Trendy fietsen met eigen merk, hippe bezems, kleurrijke kussens. Zo opende in Den Bosch in mei bijvoorbeeld het Werkwarenhuis in een oud tramhuis. Dit is een samenwerking tussen ontwerpers en sociale werkplaatsen. De consument steunt een dergelijk project graag. Zo is men bezitter van een trendy designproduct én sociaal bezig. Dat voelt dubbel goed.
Is dit nu oneigenlijke concurrentie, zoals die ondernemers beweren? Het is in elk geval een ander verdienmodel. Maar ik denk dat winkeliers juist blij mogen zijn met deze initiatieven. Dergelijke unieke winkels zorgen immers voor de benodigde afwisseling in de winkelstad. En dat komt iedereen ten goede.
Ludwig Boosveld is veldwerker bij Locatus.
